Solak yan flüt var mı? Gerçekten gerekli mi? Sol el kullananlar normal flüt çalabilir mi? Bu yazıda solak yan flüt hakkında faydalı bilgiler bulacaksınız.
Solak yan flüt, aslında standart bir yan flüt için ayna simetriği olarak tanımlanabilir. Flütü sağ omuz yönüne değil; sol omuz yönüne yatırdığımız, aynı şekilde çalış elimizin ağza yakın olan kısmının sağ el olduğu bir düzen olarak adlandırabiliriz. Bu durum sol elin performans süresince enstrümanın ağırlığını dengelemek için kullanılabilmesine olanak tanır.
Aşağıdaki videoda Franz Doppler'in Andante et rondo eserini çalan iki flütçü göreceksiniz. Seyircilerin sol tarafında kalan flütçü standart yan flüt çalarken, seyircilerin sağındaki flütçü solak bir yan flüt çalıyor.
Peki yan flüt için böyle bir yön değişikliğine gerçekten
ihtiyaç var mı?
Geleneksel olarak baktığınızda nefesli enstrümanlar için sağ ve
sol el pozisyon farklılığı tuş mekanizmasının eklenmesi ile başlıyor. Tuşların
perde mekanizmasının olmadığı bir düzende enstrümanda çalıcı istediği yönü
tercih ederek kullanabiliyordu. Ancak mekanik sistemde yapılan iyileştirmeler
ve gelişmeler seri üretim ile birleştiğinde genel kullanım yönü baskın hale
gelecekti. Flüte eklenen her bir perdenin flüt boyunu da uzatmasıyla oluşan
maliyetler ile birleştiğinde sağ el baskın bir enstrüman olması kaçınılmaz
oldu.
Sol el yan flüt yapmak zor mu?
Aslında değil; ancak üretimin
atölyelerden ve ustalardan çıkıp sanayileşmesi bu tercihi yapmakta zorluk
yaratıyor. Bugün büyük flüt üreticilerine ve markalara bakarsanız neredeyse
hiçbirinde sol el yan flüt seçeneği bulunmadığını göreceksiniz. Böyle bir
ihtiyacınız varsa ya sınırlı olan bir iki üreticiden tedarik edeceksiniz ya da
kendinize özel el yapımı bir model ürettireceksiniz. Bu da aslında seri üretim
ile düşen fiyatların aksine çok daha fazlasını ödemek anlamına gelecek.
Solak yan flüt üreten ve bilinen 2 üretici var. Örneğin Parmenon; Fransız flüt üreticisi bu talebinizi isteğiniz üzerine yerine getiriyor. Ancak fiyatlar konusunda iki kere düşünmek gerektiğini hatırlatalım. Bir diğer ve biraz daha makul kalan üretici ise Viento. Alman bir üretici olan Viento birkaç modelini solak olarak üretiyor.
Solaklar için solak yan flüt şart mı?
Elbette hayır. Bu
durumun avantajları olduğu gibi dezavantajları da var. Solak bir çalıcı için
solak yan flüt pozisyon rahatlığı ve motor becerileri kavramada ilk etapta
kolaylık sağlayacaktır. Flütü dengede tutmak çok daha rahat olacaktır. Fakat
flüt iki el ile çalınan bir enstrüman; yeni başlayan biri için sağa yatırarak
yada sola yatırarak çalmak sadece bir alışkanlık. Basit bir örnek verelim;
Türkiye’de ehliyet alıyorsunuz ve araç direksiyonu solda. Bu hem solaklar için
hem de sağ el kullananlar için aynı ve problem yaratan bir şey değil. Solaklara
özel direksiyon yönü ve yol tarafı farklılığı gerekmiyor.
Önemli bir dezavantaj ise solak yan flüt için marka ve model yetersizliği. Öğrenme seviyenizle birlikte değiştirebileceğiniz modeller ya da farklı donanımlar sunan markalar olmayacak. Solak flüt üreten marka çok ama çok az. Son olarak; yanflut.com olarak bize sorulduğunda sol el kullanan çalıcılara standart bir yan flüt kullanmalarını öneriyoruz.
Sol el için yapılan modelleri ticari amaç güden ve ederinin üzerinde bir fiyatla satıldığına inanıyoruz. İlerleyen zamanlarda solak flüt ile alışan bir çalıcı profesyonel yan flüt almak istese aradığını bulamayacağını düşünüyoruz. Sol el yada sağ el farketmez; yeni başlanıyorsa her iki elinizi kullandığınız bu enstrümanı araba sürmeyi öğrenir gibi standart hali ile deneyimlemenizi öneriyoruz.
Bonus
Amerikalı flütçü James Brinkmann, 30 gün boyunca günde 15-20 dakika sol flüt çalarak daha iyi bir öğretmen olmayı hedefledi. Sürecini videolarla belgeleyerek, sol flütün tüm sağ elini kullanan öğretmenler ve öğrenciler için erişilebilir olduğunu gösterdi. Keyifle izlemenizi öneriyoruz. Video listesine buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Daha fazla bilgi almak için lütfen bizi aramaktan çekinmeyin, teşekkürler.